Wat moet een getuige bij een strafzaak doen?

Wanneer u getuige bent van een strafbaar feit, dan kan u worden verzocht om een verklaring af te leggen in de strafzaak die tegen de verdachte plaats zal gaan vinden. Het proces kan in meerdere delen worden onderverdeeld en op meerdere momenten kunt u als getuige een verklaring afleggen. Dit kan zijn tijdens het onderzoek van de politie, tijdens het gerechtelijke vooronderzoek en tijdens de daadwerkelijke strafzitting. Als slachtoffer van een strafbaar feit kunt u ook getuige zijn.

Getuigen tijdens het onderzoek van de politie

Als u getuigt tijdens het onderzoek van de politie, dan wordt u gehoord op het politiebureau. In dit geval zal de politieagent de verklaring die u opgeeft volledig uitwerken en aan u voorlezen. Wanneer u nog wijzigingen wilt aanbrengen of aanvullingen heeft, dan kan dit ter plaatse worden verwerkt. Als u tevreden bent over de verklaring, dan dient u deze te ondertekenen en is uw verklaring definitief. Het kan zijn dat u wordt verzocht andere activiteiten te ondernemen, zoals het deelnemen aan een foto-onderzoek waarbij u meerdere foto’s te zien krijgt en de dader aan dient te wijzen of bijvoorbeeld het meewerken aan het maken van een compositietekening. Dit zijn slechts enkele voorbeelden van zaken waaraan u als getuige mee kunt werken op verzoek van de politie. Er wordt een dossier gemaakt van het totale onderzoek door de politie en dit wordt aan de officier van justitie opgestuurd. Deze kan op basis van het dossier bepalen dat er meer onderzoek nodig is. In dat geval zal er worden verzocht om een gerechtelijk vooronderzoek te starten.

Het gerechtelijk vooronderzoek

Het gerechtelijk vooronderzoek is uitgebreider en specifieker dan het onderzoek van de politie. Wanneer het noodzakelijk is dat u ook binnen dit onderzoek getuigt, dan krijgt u hier in de meeste gevallen een uitnodiging voor. U dient dan voor de rechtercommissaris te verschijnen. Wanneer u hiervoor een uitnodiging krijgt, dan is deze niet vrijblijvend. Dit betekent dat u verplicht bent om mee te werken. Wanneer u niet op komt dagen, dan heeft de politie het recht om u van uw bed te lichten voor medewerking aan het onderzoek. Daarnaast is het strafbaar om weg te blijven van een dergelijke uitnodiging. Uiteraard is het wel mogelijk om aan te geven dat u op de  betreffende dag en tijd andere verplichtingen heeft. Er kan dan in de meeste gevallen een andere afspraak worden gemaakt. U dient zich te melden op het kantoor van de rechtercommissaris. Alles wat u zegt tijdens dit gesprek zal worden vastgelegd. De advocaat van de verdachte is ook bij dit gesprek aanwezig en heeft het recht om u vragen te stellen. U heeft het recht om ook een advocaat mee te nemen wanneer u dit wenst, echter, hier zijn wel kosten aan verbonden. U betaalt de advocaat zelf of u betaalt een eigen bijdrage wanneer u recht heeft op gefinancierde rechtshulp.

Tijdens de strafzitting getuigen

Er kan u ook worden verzocht om als getuige te dienen tijdens de strafzaak. Hierbij mag u enkel verklaren op basis van eigen waarnemingen en niet op basis van ‘horen zeggen’. U mag alleen verklaren over feiten en niet over vermoedens of aannames. Er zijn twee soorten getuigen. De getuigen a decharge leggen verklaringen af die gunstig zijn voor de verdachte en de getuigen a charge leggen verklaringen af die belastend zijn voor de verdachte.