Welke strafzaken behandelt een kinderrechter?

Minderjarigen, met een leeftijd tussen de 12 en 18 jaar, moeten voor de kinderrechter verschijnen wanneer zij worden verdacht van een strafbaar feit. Er kan soms een langere tijd zitten tussen het plegen van het strafbare feit en het daadwerkelijk voorkomen van de zaak. Om deze reden wordt er altijd gekeken naar de leeftijd van de verdachte op het moment dat het strafbare feit werd gepleegd. Hierdoor komt het voor dat een meerderjarige voor de kinderrechter moet verschijnen.

Aandacht naar de opvoeding

De nadruk in een strafrechtelijke zaak bij de kinderrechter ligt niet zo zeer op het bestraffen van de verdachte wanneer deze schuldig blijkt te zijn. Het gaat er meer om dat er aandacht wordt besteed aan de opvoeding. Het is dan ook zo dat de straffen die door een kinderrechter worden opgelegd aanzienlijk lager zijn dan de straffen die worden opgelegd aan meerderjarigen die ook al meerderjarig waren op het moment dat zij zich schuldig maakten aan het strafbare feit.

Kinderen jonger dan 12 jaar

In Nederland is het zo dat een kind dat de leeftijd van 12 jaar nog niet heeft bereikt niet berecht kan worden. Een kind jonger dan 12 jaar kan dus niet strafrechtelijk vervolgd worden. Dit betekent natuurlijk niet dat deze kinderen geen strafbare feiten kunnen plegen. Toch wordt er dan geen strafrechtelijke zaak van gemaakt, omdat de Nederlandse overheid van mening is dat kinderen op deze jonge leeftijd nog niet in staat zijn om de gevolgen te overzien van hun daden en de verantwoordelijkheid hiervan. Wel is het zo dat deze kinderen aangehouden kunnen worden door de politie en mogen worden verhoord. Daarnaast is het toegestaan om de nodige civielrechtelijke maatregelen te treffen. Dit kan in de praktijk betekenen dat het kind uit huis moet worden geplaatst of onder toezicht komt te staan.

Aanzienlijk lagere straffen

De kinderrechter legt relatief lage straffen op aan de minderjarige daders. Er worden wel onvoorwaardelijke gevangenisstraffen gegeven. Dit wordt ook wel jeugddetentie genoemd. Het is niet mogelijk om een levenslange gevangenisstraf op te leggen aan een minderjarige. De kinderrechter zelf mag als alleensprekende rechter niet meer dan zes maanden opleggen, maar het kan zijn dat de officier een hogere jeugddetentie eist. Wanneer dit het geval is, dan moet de zaak worden voorgelegd aan de zogenaamde meervoudige strafkamer. Dit betekent dat er drie rechters naar de zaak kijken en één van deze rechters is een kinderrechter. De meervoudige strafkamer mag maximaal 12 maanden gevangenschap opleggen aan kinderen tot en met 15 jaar. Voor 16- en 17-jarigen geldt een maximum van 24 maanden. De zitting is niet openbaar. De zaken bij de kinderrechter worden altijd achter gesloten deuren gevoerd.

Verplicht om in de rechtszaal aanwezig te zijn

Volwassenen hebben in principe altijd het recht om weg te blijven bij de zitting. Minderjarigen hebben deze optie niet. Het is hen verplicht om bij de rechtszaak aanwezig te zijn. Er is wel een enkele uitzondering. Als de verdachte voor de zitting 18 jaar is geworden, dan vervalt de verschijningsplicht en heeft de verdachte dus het recht om weg te blijven van de zitting.

Wanneer worden kinderen als volwassenen berecht?

Minderjarigen die 16 of 17 jaar oud waren op het moment dat zij het strafbare feit pleegden kunnen onder bepaalde omstandigheden wel worden berecht als volwassene. Er wordt voor deze kinderen gekeken naar de omstandigheden ten tijde van het plegen van het strafbare feit, naar de persoonlijkheid en naar de ernst van de betreffende zaak. Op basis hiervan kan worden besloten dat het kind moet worden berecht als volwassene.